Proces kształceniaPołożne i pielęgniarkiLekarze
Szkolenie teoretyczne obejmujące zagadnienia egzaminu (podane niżej), np. kurs Problemy w Laktacji 63 GE lub więcej75 GE lub więcej
Minimum godzin szkolenia teoretycznego uprawniające do zdawania egzaminu teoretycznego:63 GE75 GE
Szkolenie praktyczne pod nadzorem20 GP30 GP
Szkolenie praktyczne w ramach pracy własnej przy użyciu Protokołu umiejętności ssania piersią (5 szt.)5 GP5 GP
Szkolenie praktyczne w ramach pracy własnej przy użyciu Karty obserwacji i diagnozy (12 szt.)12 GP10 GP
Indywidualne porady laktacyjne475 GP250 GP
Edukacja grupowa (wymienne na indywidualne porady)25 GP200 GP
Suma godzin uprawniająca do zdawania egzaminu praktycznego:537 GP495 GP

GE – godzina zajęć teoretycznych, 60 min
GP – godzina zajęć praktycznych, 60 min

EGZAMINY odbywają się przed egzaminatorami CNoL.

NADANIE TYTUŁU CERTYFIKOWANEGO DORADCY LAKTACYJNEGO następuje po zakończeniu całego procesu kształcenia. Certyfikat jest nadawany przez organizację pozarządową FTK/CNoL na 7 lat.

RECERTYFIKACJA po 7 latach od uzyskania certyfikatu. WIĘCEJ INFORMACJI.

WYMAGANIA DLA KANDYDATÓW

1.Warunki personalne

  • Ukończony 24 rok życia
  • Brak przeciwwskazań medycznych do wykonywania zawodu.
  • Niezbędne predyspozycje osobowościowe:
    – komunikatywność, odpowiedzialność i samodzielność
    – umiejętność pracy w zespole
    – zdolność radzenia sobie w warunkach stresu
    – wysoka kultura osobista
    – szacunek wobec każdego, bez względu na poglądy, kolor skóry, sposób życia i in.
  • W celu uniknięcia konfliktu interesów, kandydat nie może zajmować się reklamą i sprzedażą preparatów zastępujących mleko kobiece. Poza tym nie może zajmować się reklamą i sprzedażą środków szkodliwych dla zdrowia.

2. Zawód i doświadczenie

  • Ukończenie studiów na kierunku położnictwo lub pielęgniarstwo (przynajmniej licencjat)
  • Ważne prawo wykonywania zawodu
  • Kontakt zawodowy z matkami karmiącymi i ich dziećmi

INFORMACJE SZCZEGÓŁOWE O PROCESIE KSZTAŁCENIA 2025/26

Kurs 68h Problemy w Laktacji (PwL) dla położnych i pielęgniarek obejmuje następujący zakres tematyczny:

  • 17,5h Fizjologia ludzkiej laktacji
  • 14,25h Poradnictwo laktacyjne i komunikacja z pacjentem
  • 16h Problemy laktacyjne matki
  • 18,5h Karmienie piersią a problemy zdrowotne dziecka
  • Odbycie Kursu, jako dopuszczenie do egzaminu na CDL, obowiązuje przez 4 lata.

Kurs 84 h Problemy w Laktacji (PwL) dla lekarzy obejmuje następujący zakres tematyczny:

  • 21,75 h Fizjologia ludzkiej laktacji –  (1305 min)
  • Sztuka udzielania porad laktacyjnych – 14,25 h (855 min)
  • Problemy laktacyjne matki – 18h (1080min)
  • Karmienie piersią a problemy zdrowotne dziecka – 30h (1800 min)
  • Odbycie Kursu, jako dopuszczenie do egzaminu na CDL, obowiązuje przez 4 lata.

2. Szkolenie praktyczne pod nadzorem

Szkolnie odbywa się w oddziale szpitalnym, poradni laktacyjnej w czasie rzeczywistym pod nadzorem trenera – rekomendowanego przez CNoL konsultanta/doradcy z certyfikatem IBCLC lub CDL i obejmuje samodzielne wykonywanie czynności zawartych w Standardzie porady laktacyjnej przy pacjencie. Kończy się zaliczeniem. Zajęcia prowadzone są indywidualnie. Liczba godzin na wniosek uczestnika lub trenera może być wydłużona, jeśli jedna ze stron uzna, że nie osiągnęła celu szkolenia jakim jest:

8 UMIEJĘTNOŚCI PRAKTYCZNYCH WYMAGANE W PROCESIE KSZTAŁCENIA DORADCY LAKTACYJNEGO

  1. Prawidłowe przystawienie dziecka do piersi (instruktaż matki w różnych sytuacjach)
  2. Ocena aktu karmienia (przystawienia dziecka do piersi i efektywności ssania)
  3. Badanie i ocena mechanizmu ssania
  4. Ocena stanu dziecka (stan ogólny, masa ciała, odwodnienie)
  5. Badanie piersi i ocena stanu ogólnego matki
  6. Instruktaż odciągania pokarmu (ręcznie, laktatorem)
  7. Nauczenie matki sposobu podawania pokarmu – dobór metody dokarmiania
  8. Zebranie wywiadu, postawienie diagnozy, właściwe sformułowanie zaleceń

3. Szkolenie praktyczne w ramach pracy własnej 5h

Uczestnik przeprowadza samodzielnie obserwacje 5 pacjentów zgodnie ze wzorem i wypełnia 5 sztuk Protokołu umiejętności ssania piersi w formie papierowej lub elektronicznej.

4. Szkolenie praktyczne w ramach pracy własnej przy użyciu Karty obserwacji i diagnozy

Uczestnik przeprowadza samodzielnie obserwację 12 pacjentów zgodnie ze wzorem i wypełnia 12 sztuk Karty obserwacji i diagnozy matki i dziecka.

5. Indywidualne porady laktacyjne

Samodzielne udzielanie porad bezpośrednio matkom karmiącym przez cały okres pracy zawodowej w ramach:

  • pracy na oddziale położniczo – noworodkowym, neonatologicznym (1h =0,4 GP)
  • pracy na oddziale dziecięcym (1h=0,2 GP)
  • pracy na oddziale na stanowisku edukator ds. laktacji (1h = 1 GP)
  • wizyt patronażowych POZ/inne (1h = 0,4 GP)
  • pracy w poradni laktacyjnej (1h = 1 GP),
  • wizyt domowych poświęconych tylko laktacji (1h – 1 GP).

6. Edukacja grupowa – samodzielne prowadzenia zajęć grupowych z instruktażu karmienia piersią dla kobiet w ramach szkoły rodzenia, grupy wsparcia dla mam karmiących lub edukacji matek na oddziale lub nauki studentek kierunku położnictwo (te godziny mogą być zamienione na Indywidualne porady laktacyjne) (1h=1GP)

EGZAMINY PRZED EGZAMINATORAMI CNoL

Egzaminy weryfikują wiedzę teoretyczną i umiejętności praktyczne w zakresie udzielania świadczenia zdrowotnego jakim jest specjalistyczne poradnictwo laktacyjne (poziom III specjalistyczny wiedzy o laktacji wg Lactation Management Curriculum Guide).

 

I EGZAMIN TEORETYCZNY OBEJMUJE NASTĘPUJĄCE ZAGADNIENIA:

o zagadnieniach egzaminu teoretycznego icon

Problemy laktacyjne matki 30- 35% pytań:

problemy z brodawkami, zastosowanie kapturków podczas karmienia, głęboki ból piersi, zaburzenia w przepływie pokarmu, zapalenie piersi, pozorny i rzeczywisty niedobór pokarmu, relaktacja i laktacja indukowana, profilaktyka raka piersi, rodzaje zmian chorobowych w obrębie gruczołu piersiowego, podstawowe zabiegi chirurgiczne w obrębie gruczołu piersiowego – wpływ na laktację, stosowanie leków u matki a karmienie piersią, stosowanie ziół podczas laktacji, używki, papierosy, narkotyki a karmienie, zanieczyszczenia środowiskowe w pokarmie kobiecym, powikłania ciąży i porodu, choroby przewlekłe matki a karmienie piersią, problemy psychologiczne okresu okołoporodowego

o zagadnieniach egzaminu teoretycznego icon

Karmienie piersią a problemy zdrowotne dziecka 24-29% pytań

rozwój dziecka a karmienie piersią, karmienie piersią w wybranych stanach patologii noworodka donoszonego i niemowlęcia, problemy alergiczne i gastrologiczne u niemowląt, bliźnięta i ciąże mnogie, wcześniactwo a karmienie piersią, funkcja ssania – zaburzenia, najczęstsze wady twarzoczaszki i ich rehabilitacja, zaburzenia zachowania przy piersi, zaburzenia napięcia posturalnego a karmienie piersią, zaburzenia wzrastania, wskazania do suplementacji dzieci karmionych piersią, przeciwwskazania do karmienia piersią ze strony matki i dziecka

o zagadnieniach egzaminu teoretycznego icon

Fizjologia laktacji 20-25% pytań:

anatomia piersi, warianty anatomiczne brodawek, anatomia twarzoczaszki, regulacja procesu wytwarzania pokarmu, rozwój dziecka funkcja ssania – fizjologia, sztuka karmienia piersią, zasady postępowania w czasie laktacji, wskaźniki skutecznego karmienia, odciąganie pokarmu, przechowywanie i wybór metody dokarmiania, odżywianie kobiet w okresie laktacji, farmakokinetyka leków w laktacji, korzyści z karmienia piersią, skład pokarmu, rodzaje i zmienność pokarmu, znaczenie siary, odstawianie dziecka od piersi.

o zagadnieniach egzaminu teoretycznego icon

Sztuka udzielania porad laktacyjnych 12-15% pytań:

komunikacja w poradnictwie laktacyjnym, standard porady laktacyjnej, zagadnienia etyczne poradnictwa laktacyjnego.

o zagadnieniach egzaminu teoretycznego icon

Promocja karmienia piersią oraz badania naukowe 5-7% pytań:

karmienie piersią w ujęciu historycznym, promocja naturalnego karmienia, standard opieki okołoporodowej w zakresie karmienie piersią, podstawy prawne poradnictwa laktacyjnego, prawa matki i dziecka związane z karmieniem piersią (prawo pracy, prawa pacjenta), badania naukowe dotyczące karmienia piersią – interpretacja

Zdany egzamin teoretyczny uprawnia do zdawanie egzaminu praktycznego w ciągu 4 lat.

 

II EGZAMIN PRAKTYCZNY (ok. 90 min.)

Odbywa się w jednej z wyznaczonych przez CNoL placówek egzaminacyjnych przed Komisją egzaminacyjną złożoną z dwóch osób. Polega na udzieleniu porady laktacyjnej w obecności egzaminatora, zreferowania przypadku i uzasadnienia diagnozy i proponowanych zaleceń oraz odpowiedzi na 3 pytania ustne. Podstawą egzaminu jest standard porady laktacyjnej opracowany i opisany szczegółowo przez M. Nehring-Gugulską i M. Żukowska-Rubik w podręczniku Karmienie piersią w teorii i praktyce, MP 2017. Egzamin składa się z trzech części: wizyty u pacjentki, rozmowy z egzaminatorem, wizyty podsumowującej. W uzasadnionych przypadkach przebieg może nieco odbiegać od wzoru.

Szczegóły dotyczące organizacji egzaminów i odwołań od wyników przekazuje się uczestnikom podczas kursu.

NADANIE TYTUŁU CERTYFIKOWANEGO DORADCY LAKTACYJNEGO

Tytuł Certyfikowanego Doradcy Laktacyjnego (CDL) nadaje Rada CNoL po analizie przebiegu kształcenia i wyników egzaminów potwierdzając umiejętność udzielania świadczenia zdrowotnego – specjalistycznej porady laktacyjnej. Tytuł uprawnia osobę, która spełniła wszystkie wymagania do używania nazwy i znaku towarowego CDL zgodnie z ich przeznaczeniem przez 7 lat. Doradca ma obowiązek informowania pacjentów o ważności/nieważności certyfikatu. Lista doradców CDL wraz z nadanymi numerami i datą ważności certyfikatów jest publikowana na NASZEJ STRONIE

Posługiwanie się tytułem Certyfikowanego Doradcy Laktacyjnego oraz noszenie znaczka CDL (znak towarowy prawnie chroniony nr 204464) zastrzeżone jest dla osób posiadających ważny certyfikat nadany przez CNoL.

RECERTYFIKACJA (50 GE + 700 GP)

Tytuł CDL podlega odnowieniu co 7 lat. Podstawą odnowienia tytułu jest weryfikacja wiedzy doradcy poprzez – udokumentowanie 50 godzin edukacji (GE) odbytych w ciągu ostatnich 7 lat lub zdanie egzaminu teoretycznego oraz praktyki doradcy poprzez wykazanie co najmniej 700 godzin (GP) pracy w poradnictwie laktacyjnym w ciągu ostatnich 7 lat. Po kolejnym okresie 7 lat ważności certyfikatu (14 lat od uzyskania tytułu CDL) zasady odnawiania certyfikatu pozostają bez zmian.

Dane osób, którym wygasła ważność certyfikatu są automatycznie przenoszone z Listy Doradców CDL do zakładki RECERTYFIKACJA Tam też są wszystkie szczegóły dotyczące procedury odnowienia certyfikatu.

ODEBRANIE TYTUŁU CDL

Odebranie tytułu CDL oznacza zakaz używania nazwy i znaku towarowego CDL przez daną osobę oraz usunięcie danych z Listy CDL na NASZEJ STRONIE

Sytuacje, w których Rada Centrum Nauki o Laktacji może odebrać prawo posługiwania się certyfikatem CDL:

  1. Niespełnienie warunków weryfikacji po 7 latach od nadania tytułu
  2. Naruszenie zasad Kodeksu Etycznego i Zawodowego
  3. Utrata warunków personalnych określonych w pkt. 1 wymagań wstępnych

Procedura odebrania tytułu CDL – Każda osoba, która ma wiedzę na temat zaistnienia sytuacji wymienionych w punktach 1-3, może złożyć pisemny wniosek/zawiadomienie/skargę do Rady CNoL. Powołana 3 osobowa Komisja Etyczna CNoL w toku analizy sytuacji może zbierać informacje i w tym celu kontaktować się z zainteresowanymi osobami. W terminie 30 dni podejmuje decyzję i pisemnie informuje o swojej decyzji osoby zainteresowane. Komisja Etyczna Rady CNoL może skorzystać z formy pouczenia lub ostrzeżenia zanim dojdzie do odebrania tytułu. Odebranie może być czasowe lub trwałe.

Procedura składania skargi na doradcę CDL jest osobnym dokumentem, według którego postępuje osoba skarżąca i Rada CNoL.

 

UMIEJĘTNOŚCI CDL

o umiejętnościach CDL icon

Doradca CDL potrafi:

Przeprowadzić instruktaż i nauczyć matki w różnych sytuacjach prawidłowej techniki karmienia piersią i właściwego postępowania w laktacji.

o umiejętnościach CDL icon

Doradca CDL potrafi:

Przeprowadzić obserwację i ocenić jakość aktu karmienia: pozycję matki, przystawienie dziecka do piersi i efektywność ssania.

o umiejętnościach CDL icon

Doradca CDL potrafi:

Zbadać i ocenić budowę jamy ustnej dziecka pod kątem prawidłowej funkcji i efektywności ssania.

o umiejętnościach CDL icon

Doradca CDL potrafi:

Zbadać i ocenić stan dziecka: stan ogólny, tempo wzrostu, rozwój psychoruchowy.

o umiejętnościach CDL icon

Doradca CDL potrafi:

Zbadać piersi matki i ocenić stan psychofizyczny matki. W razie potrzeby udzielić pomocy i wsparcia w okresie okołoporodowym i w czasie karmienia piersią

o umiejętnościach CDL icon

Doradca CDL potrafi:

Przeprowadzić instruktaż odciągania pokarmu (ręcznie, laktatorem), dobrać sprzęt do odciągania pokarmu odpowiednio do sytuacji.

o umiejętnościach CDL icon

Doradca CDL potrafi:

Ocenić wskazania do dokarmiania, oszacować ilość i dobrać i nauczyć opiekunów odpowiedniej metody podawania dziecku pokarmu kobiecego

o umiejętnościach CDL icon

Doradca CDL potrafi:

Przeprowadzić wywiad z opiekunami, rozpoznać przyczyny i różnicować problemy laktacyjne, postawić diagnozę i podawać odpowiednie do problemu zalecenia laktacyjne oraz zastosować właściwe dla sytuacji postępowanie terapeutyczne. Dokumentować udzielane świadczenia zdrowotne, współpracować w procesie terapii z innymi osobami: lekarzami, położnymi, pielęgniarkami, rehabilitantami, logopedami i psychologami dla bezpieczeństwa pacjenta.

KODEKS ETYCZNY CDL I KOMPETENCJE CDL

o kodeksie etycznym CDL icon

Certyfikowani Doradcy Laktacyjni:

🟦Są koleżeńscy i życzliwi wobec siebie. Dobre relacje między doradcami CDL wynikają ze wspólnego celu, jakim jest promowanie karmienia piersią oraz niesienie pomocy laktacyjnej matkom i ich rodzinom. 🟦Szanują się i wspierają nawzajem. Poszanowanie poglądów, stylu pracy, dorobku zawodowego, praw autorskich pomiędzy doradcami CDL oraz okazywanie sobie szacunku i wsparcia umacnia środowisko i tworzy klimat wzajemnego zaufania. 🟦Dbają o przestrzeganie kodeksu. Stwierdzając postępowanie nieetyczne innego doradcy CDL, podejmują rozmowę lub działanie mające na celu zaniechanie nieetycznych praktyk. Jeśli interwencja nie przynosi rezultatu zgłaszają fakt do CNoL.

o kompetencjach CDL icon

Kompetencje CDL:

🟦Edukacja rodziców w zakresie korzyści z karmienia piersią i prawidłowych zasad postępowania do laktacji, przygotowania w okresie ciąży, postępowania w czasie porodu, połogu i do końca karmienia naturalnego. 🟦Prowadzenie profilaktyki i edukacji zdrowotnej w zakresie żywienia niemowląt i małych dzieci, żywienia matki, higieny, opieki nad dzieckiem. 🟦Prowadzenie specjalistycznego poradnictwa laktacyjnego zgodnie ze standardem porady laktacyjnej i aktualnymi protokołami postepowania w zaburzeniach laktacji. 🟦Podejmowanie działań leczniczych adekwatnie do kompetencji wynikających z posiadanego zawodu (stosowanie leków, wykonywanie drobnych zabiegów, badań diagnostycznych i in.).