PRAWO DO KARMIENIA W MIEJSCU PUBLICZNYM
Aneta Nagórska
Oburzamy się, gdy słyszymy, że jakaś mama, która karmiła dziecko w parku, w restauracji czy w pociągu spotkała się z nieprzyjaznymi spojrzeniami lub komentarzami innych. Czasem dociera opowieść, że mama została wyproszona przez kelnera z kawiarni, bo zaczęła karmić dziecko. Wydawałoby się, że to duży problem w Polsce. A jednak badania dowodzą, że to nie tak częste, ale za to medialne doniesienia, które mogą powodować obawy u matek.
Gdy badałyśmy doświadczone matki długo karmiące, 60% z nich deklarowało, że karmią swoje dzieci gdzie chcą, bez ograniczeń miejsca. Pewna część matek doznawała trudności, ale raczej z powodu wieku dziecka. Według wyników naszej ankiety, którą wypełniały mamy dzieci w różnym wieku, około 7% doświadczyło nieuprzejmych komentarzy, około 7% dostało propozycję nakarmienia dziecka w toalecie (!!!), a około 2,5% usłyszało sugestię opuszczenia miejsca lub zakaz karmienia publicznie. Ponieważ karmienie jest naturalnym procesem żywienia dziecka, to nawet tych 7% nie powinno być!
Kobiety w Polsce mają prawo karmić piersią w miejscach publicznych, co potwierdza Oświadczenie Pełnomocnika Rządu ds. Równego Traktowania z 2016 roku które mówi, że „kobieta ma prawo do swobodnego karmienia piersią w miejscach publicznych. Przepisy polskiego prawa nie zabraniają karmienia w miejscu publicznym (restauracji, centrum handlowym czy w komunikacji miejskiej). Przedsiębiorca, który wywiera presję na karmiącej kobiecie, aby zmieniła miejsce karmienia, działa bezprawnie. Karmiąca matka, która zostanie wyproszona ma prawo dochodzenia odszkodowania od właściciela obiektu na podstawie przepisów ustawy z dnia 3 grudnia 2010 r. o wdrożeniu niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego traktowania, gdyż takie zachowanie może być uznane za przejaw dyskryminacji ze względu na płeć. Przepis art. 12 i 13 tejże ustawy stanowi, że w przypadku naruszeń zasady równego traktowania (…) przysługuje roszczenie o odszkodowanie”.
Ponadto w ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich: ,,zawstydzanie matki karmiącej dziecko w miejscu publicznym jest niezgodną z prawem formą nierównego traktowania ze względu na płeć. Karmienie piersią w miejscu i w czasie dogodnym dla matki i dziecka jest nie tylko zgodne z prawem, ale wskazane dla zdrowia dziecka. Zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia wskazane jest karmienie dziecka do 6 miesiąca i kontynuowanie do ukończenia przez dziecko 2 roku życia i dłużej.” Polskie Ministerstwo Zdrowia wyraźnie zaznacza, że: „karmienie piersią w miejscach publicznych jest częścią życia społecznego. Wzbudzanie w kobietach przekonania, że karmienie piersią jest czymś wstydliwym, że nie mogą one karmić w miejscu i czasie dogodnym dla siebie i dziecka, może prowadzić do ograniczania udziału kobiet w życiu społecznym albo do skrócenia czasu karmienia piersią.”
Jeśli doznałaś naruszenia prawa do karmienia piersią w miejscach publicznych możesz:
– poinformować tę osobę np. przedsiębiorcę (restauratora, sprzedawcę, kolejarza i in.) o swoich prawach do swobodnego karmienia
– zawsze warto edukować takie osoby, mówiąc o korzyściach zdrowotnych takiego karmienia
Można też składać skargi do:
– właściciela lub zarządcy obiektu, władz miejskich, gminnych itp. zależnie od tego, kto administruje nieruchomością
– do Rzecznika Praw Obywatelskich lub do Pełnomocnika Rządu ds. Równego Traktowania; https://www.gov.pl/web/rownetraktowanie/kontakt2, https://bip.brpo.gov.pl/pl
– organizacji zajmujących się nierównym traktowaniem, czy dyskryminacją jak np. Polskie Towarzystwo Prawa Antydyskryminacyjnego, czy Fundacja Rodzić po Ludzku www.rodzicpoludzku.pl
– można również złożyć pozew o odszkodowanie z tytułu naruszenia prawa do karmienia do sądu, który może przyznać odszkodowanie za poniesione straty lub krzywdy oraz nakazać przeproszenie mamy w związku z naruszeniem jej praw.
Więc zanim zaczniesz pisać skargę, poinformuj innych o swoich prawach i o zaletach karmienia piersią. Zapytaj w czym lepszy jest smoczek od ukojenia dziecka piersią mamy? Albo czemu nie przeszkadza im modelka reklamująca biustonosze na bilboardzie, a przeszkadza mama wykonująca naturalną czynność żywienia dziecka?
Nie bójcie się karmić piersią publicznie, macie do tego wszelkie prawa, a tym bardziej Wasze dziecko!
Opr. Lek. Aneta Nagórska, Centrum Nauki o Laktacji
R pr. dr Joanna Uchańska, kancelaria Chałas i wspólnicy
Kampania Karmię! Mam prawo!
Maj 2023
