Prawidłowe postępowanie w laktacji

Magdalena Nehring-Gugulska

Powodzenie w laktacji nie zależy tylko od umiejętności ssania opisanej w rozdziale 6. Matki, które nawet opanują technikę karmienia, a nie postępują prawidłowo w laktacji, szybko kończą karmienie naturalne. Laktacja, która została wzbudzona hormonalnie, musi ustabilizować się na poziomie odpowiednim do potrzeb dziecka, a następnie zostać utrzymana poprzez właściwe postępowanie.

Najczęstszymi błędami popełnianymi przez matki na wczesnym etapie laktacji są:

– zbyt rzadkie karmienie w ciągu doby,

– zastępowanie karmień wodą, herbatką, smoczkiem uspokajaczem itp.

Na etapie późniejszym obserwuje się:

– zbędne dokarmianie mlekiem modyfikowanym,

– zbyt wczesne wprowadzanie żywności uzupełniającej,

Te i inne błędy powodują skrócenie okresu wyłącznego karmienia mlekiem matki oraz prowadzą do niewystarczającej podaży mleka i szybszego przejścia na karmienie sztuczne. Dlatego matki powinny uzyskiwać spójne informacje oparte na uniwersalnych wytycznych opracowanych przez autorytety w danej dziedzinie. Oto one:

* Tak zalecają zgodnie: Światowa Organizacja Zdrowia (WHO, Globalna strategia żywienia niemowląt i małych dzieci, 2002), Amerykańska Akademia Pediatrii – Sekcja ds. Karmienia Piersią 2012, stanowisko Komitetu ds. Żywienia ESPGHAN dotyczące karmienia piersią z 2009, standardy i dyrektywy opracowane dla Unii Europejskiej, w tym dyrektywa unijna 2006/141/WE z dnia 22 grudnia 2006 w sprawie początkowego żywienia niemowląt i preparatów do dalszego żywienia niemowląt (Art. 13, 15). Zalecenia polskiego Ministerstwa Zdrowia (2013). Zalecenia Polskiego Konsultanta Krajowego ds. Pediatrii i zespołu ekspertów (2014) rekomendują wyłączne karmienie piersią w okresie pierwszych 4 miesięcy. ESPGHAN konkluduje, że częściowe karmienie piersią, jak i karmienie przez krótszy czas jest również korzystne.

Tyle zalecenia, ale jak to zrobić???

Stabilizacja laktacji

Jak postępować w pierwszych 4 tygodniach laktacji?

• Rozpocząć karmienie piersią w pierwszych 2 godzinach po urodzeniu dziecka stosując prawidłową technikę karmienia
• Karmić często, 8 – 12 razy w ciągu doby, według potrzeb (gdy dziecko jest głodne i gdy piersi matki są przepełnione).
• Karmić również w nocy! Przerwa nie powinna przekraczać 4 godzin.
• Rytm karmień w I dobie jest rzadszy, ponieważ do 20 godzin od urodzenia noworodek wykazuje obniżoną aktywność. Zazwyczaj dziecko zaczyna realizować wyżej opisany rytm od II doby.
• Dbać o to, aby dziecko było aktywne przy piersi (chłodniej ubierać, pobudzać, głaskać pod bródką, lekko uciskać pierś (kompresja), zmieniać pierś)
• Karmić tak długo, jak dziecko tego potrzebuje i jest przy piersi aktywne, przynajmniej 10 minut z jednej piersi. Noworodek średnio potrzebuje 20 minut.
• Po zakończeniu karmienia jedną piersią proponować dziecku drugą. Następne karmienie rozpoczynać od tej drugiej piersi.
• Odciąganie niewielkiej ilości pokarmu stosować tylko w celu zmiękczenia napiętej otoczki lub dla odczucia ulgi pomiędzy karmieniami
• Nie dopajać dziecka herbatkami czy glukozą, bo pokarm zawiera odpowiednią ilość wody nawet, gdy jest bardzo gorąco.
• Nie stosować smoczków do uspokajania, bo obniża się częstość ssania piersi.
• Dokarmianie tylko w wyjątkowych sytuacjach rzeczywistego niedoboru pokarmu, dobrać ilość i metodę dokarmiania, wycofać się jak najszybciej to możliwe.

Jak postępować do końca 6 miesiąca laktacji?

• Karmić wyłącznie mlekiem matki.
• Karmić wg potrzeb dziecka i matki, około 8 razy na dobę.
• Karmić w nocy (przynajmniej 1)
• W każdej sytuacji budzącej niepokój o ilość pokarmu ocenić wskaźniki skutecznego karmienia.
• Bez szkody dla zdrowia, a zwłaszcza jeśli są wskazania ku temu można dopuszczać do nieodżywczego smakowania wartościowych potraw w 5-tym miesiącu, jeśli dziecko wykazuje zainteresowanie i dojrzałość – wyciąga rączkę, podnosi drobinę do ust, próbuje zjeść.
• O wcześniejszym (5,6 mc) wprowadzeniu posiłków uzupełniających może zdecydować tylko lekarz w sytuacji niedostatecznego przyboru masy dziecka.
• W sytuacji rzeczywistych czasowych przeciwwskazań do karmienia piersią/mlekiem matki – utrzymać laktację poprzez odciąganie pokarmu.

Pamiętaj!

Karmienie piersią należy utrzymać nawet, jeśli matka lub dziecko zachorują. W tych okolicznościach odżywcze i ochronne właściwości pokarmu są szczególnie istotne.