Karmię piersią – mam prawo do równego traktowania
Aneta Nagórska
Pomimo, że wszyscy na prawo i lewo mówią „karmienie piersią jest najlepsze” i wydawałoby się, że szanowanie karmiących mam jest oczywistą tego konsekwencją, to jednak polskie mamy doświadczają dyskryminacji w wielu dziedzinach życia. Zdarza się to nad wyraz często i sprawia im wiele przykrości. Finalnie może także zniechęcać do karmienia naturalnego kolejne pokolenia matek. Na podstawie wyników naszej ankiety 22% mam czuło się dyskryminowanych z powodu karmienia piersią, a 14,5% doświadczyło hejtu lub nieprzyjemnych komentarzy w internecie. W przypadku mam karmiących długo dane są dosyć smutne – krytyki i nieprzyjemnych komentarzy doświadcza ponad 60% kobiet, głównie od rodziny, znajomych i pracowników ochrony zdrowia. Czyli od grup społecznych, które powinny je szczególnie wspierać! Ratunku!!!
A przecież:
Artykuł 32 Konstytucji RP mówi jasno: ,,Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne. Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny”.
W polskim prawie nie ma odniesienia bezpośrednio do kobiet karmiących piersią, niemniej jednak oznacza, że również matka powinna być traktowana w sposób równy i sprawiedliwy przez władze publiczne oraz posiadać równe prawa między innymi w życiu społecznym czy gospodarczym.
Karmienie piersią jest naturalnym procesem, który jest korzystny zarówno dla zdrowia matki jak i dziecka, a także całego społeczeństwa. Kobiety, które karmią piersią wykonują „robotę” na rzecz zdrowia publicznego. Powinny więc otrzymywać pełny szacunek i czuć wsparcie ze strony społeczeństwa.
Co robić?
Ponieważ istniejące regulacje prawne nie wystarczająco uświadamiają ludziom, że nie można tak traktować matek, proponujemy wprowadzić przepisy wzorując się na brytyjskim The Equality Act 2010, które zabraniają dyskryminowania kobiet z powodu karmienia piersią bez ograniczeń czasowych i określają szczegółowo, że nie wolno ich poniżać, krytykować, odmawiać usług lub gorzej traktować niż inne osoby, a także wskazują, gdzie dochodzić swoich praw i kto jest odpowiedzialny. Co ważne, także podmioty prywatne są objęte zakazem dyskryminacji matek karmiących bez względu na wiek dziecka i ponoszą odpowiedzialność w razie naruszeń.
Także w Polsce, jeżeli czujesz się dyskryminowana z powodu karmienia piersią możesz podjąć kilka kroków:
- Zwrócić uwagę danej osobie lub instytucji i poinformować o prawach jakie Ci przysługują
- Skontaktować się z fundacją zajmującą się ochroną praw kobiet w Polsce np. Kobiety w sieci, Polska Fundacja Prawa Antydyskryminacyjnego czy Fundacja Rodzić po Ludzku www.rodzicpoludzku.pl
- Skontaktować się z inną instytucją jak Studencka Poradnia Prawna (np. Uniwersytetu Jagiellońskiego https://poradnia.law.uj.edu.pl/), czy Okręgową Izbą Radców Prawnych lub Okręgową Radą Adwokacką, które pomogą w skontaktowaniu z profesjonalistką lub profesjonalistą, którzy zajmują się prawem antydyskryminacyjnym;
- Zwrócić się do Rzecznika Praw Obywatelskich lub Pełnomocnika Rządu ds. Równego Traktowania. https://www.gov.pl/web/rownetraktowanie/kontakt2. https://bip.brpo.gov.pl/pl
- Wystąpić do sądu cywilnego o odszkodowanie oraz żądać przeprosin za naruszenie zasady równego traktowania jako ofiara dyskryminacji.
Art. 6 Ustawy o równym traktowaniu zakazuje nierównego traktowania osób fizycznych ze względu na płeć w zakresie dostępu i warunków korzystania z usług oferowanych publicznie. Prawo unijne wprost określa zasadę równego traktowania mężczyzn i kobiet. Obejmuje on także zakaz dyskryminacji ze względu na macierzyństwo, w tym zakaz dyskryminacji matek karmiących piersią. Nierówne traktowanie może przybrać także formę molestowania, a więc niepożądanego zachowania, również jednorazowego, którego celem lub skutkiem jest naruszenie godności danej osoby i stworzenie warunków uwłaczającej, wrogiej atmosfery. Zatem zwrócenie nam uwagi, że karmienie w miejscu publicznym jest gorszące bądź naruszenia prawa innych klientów, jest niedopuszczalne.
W przypadku przemocy słownej lub hejtu w Internecie, możesz:
- domagać się, by administrator serwisu usunął taki dyskryminujący, czy obraźliwy wpis;
- złożyć zawiadomienie na policję, jeśli takie wpisy np. przybierają formę nękania,
- złożyć w sądzie karnym (lub na policji) prywatny akt oskarżenia, jeśli przybiera to formę zniesławienia, czy zniewagi, właśnie w środkach masowego komunikowania;
- wystąpić z pozwem do sądu cywilnego w związku z naruszeniem jej dóbr osobistych także w Internecie.
Tego typu incydenty były zgłaszane do Rzecznika Praw Obywatelskich, który zajmował już w takich sprawach stanowisko (sprawa karmiącej piersią policjantki z 2016 r., czy sprawa matki karmiącej w miejscu publicznym – restauracji z 2017 r.), jednak czas oczekiwania na reakcję może być długi. Np. na odpowiedź na nasz list z roku 2019 jeszcze czekamy https://cnol.kobiety.med.pl/wp-content/uploads/2019/05/pismo_Adam-Bodnar.pdf
Opr. Lek. Aneta Nagórska, Centrum Nauki o Laktacji
R pr. dr Joanna Uchańska, kancelaria Chałas i wspólnicy
Kampania Karmię! Mam prawo!
Maj 2023
