Przeciwwskazania i kontrowersje

Nowe polskie zalecenia

Opublikowane w:

Bernatowicz-Łojko U, Nehring-Gugulska M, Olejnik-Królak B. UZASADNIONE MEDYCZNIE PRZECIWWSKAZANIA DO KARMIENIA PIERSIĄ/POKARMEM KOBIECYM ORAZ WSKAZANIA DO STOSOWANIA SUBSTYTUTÓW MLEKA KOBIECEGO, Załącznik 11 do Helwich E. i wsp. Wilińska M. (red). Standard Wczesnej Stymulacji Laktacji, Standardy Med 2014 tom 11, nr 1, str 9-57

Zaktualizowane w listopadzie 2014 przez Centrum Nauki o Laktacji

Czy można podawać pokarm kobiecy?

NIE	…
Galaktozemia klasyczna	Wskazany preparat bezlaktozowy

TAK	Pod nadzorem specjalistycznym, karmienie mlekiem kobiecym uzupełnione specjalnymi preparatami mlekozastępczymi
Fenyloketoniuria	Wskazany preparat uzupełniający bez fenyloalaniny, Kontrola stężenia fenyloalaniny w surowicy krwi dziecka
Inne postacie galaktozemii	Wskazany preparat uzupełniający bezlaktozowy
Choroba syropu klonowego	Wskazany preparat uzupełniający bez leucyny, izoleucyny, waliny
Wrodzona nietolerancja laktozy	Wskazany preparat uzupełniający bezlaktozowy
Inne wrodzone choroby metaboliczne z nieprawidłową przemianą aminokwasów	Wskazany preparat uzupełniający dobrany indywidualnie do potrzeb
Zaburzenia oksydacji kwasów tłuszczowych	Wskazany preparat uzupełniający niskotłuszczowy, ew. MCT, dobrany indywidualnie do potrzeb

Czy można karmić piersią/podać mleko biologicznej matki?

NIE
Stałe przeciwwskazanie do podawania pokarmu matki biologicznej

Zakażenie matki wirusem HIV-1, HIV-2*

Zakażenie matki wirusem HTLV-1, HTLV-2

* dotyczy krajów uprzemysłowionych ( w tym Polski)

NIE	Czasowe przeciwwskazanie do karmienia piersią/pokarmu kobiecego
Inwazyjna postać zakażenia (bakteriemia, sepsa, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, septyczne zapalenie kości, stawów) wywołane m.in. przez: Hib, N.meningitidis, S.aureus, Streptococcus pneumoniae, Streptococcus gr.B)	Powrót do karmienia piersią/mlekiem matki zwykle po 24-48 h od rozpoczęcia leczenia przyczynowego, przy poprawie stanu klinicznego matki
Bruceloza	Powrót do karmienia piersią/mlekiem matki zwykle po 48-96 h od rozpoczęcia leczenia przyczynowego, przy poprawie stanu klinicznego matki
Kiła	Powrót do karmienia piersią/mlekiem matki zwykle po 24 h od rozpoczęcia leczenia przyczynowego
Rzeżączka	Powrót do karmienia piersią/mlekiem matki zwykle po 24 h od rozpoczęcia leczenia przyczynowego
Narkomania i choroba alkoholowa	Możliwy powrót do karmienia piersią/mlekiem matki w okresie abstynencji
Stosowanie leków L5 (wg Hale)	Możliwy powrót do karmienia piersią/mlekiem matki po zakończeniu leczenia (po okresie karencji niektórych radiofarmaceutyków)
Ciężki stan kliniczny matki uniemożliwiający odciąganie pokarmu	Powrót do karmienia przy poprawie stanu klinicznego

Czy dziecko może być karmione bezpośrednio z piersi?

NIE	Czasowe przeciwwskazanie do karmienia bezpośrednio z piersi
Zmiany chorobowe na brodawce piersiowej w przebiegu zakażenia HSV-1, VZV, gruźlicy, liszajca zakaźnego	Przeciwwskazanie do karmienia dotyczy tylko piersi ze zmianami chorobowymi i tylko do czasu ich wygojenia, jeśli istnieje możliwość odciągania pokarmu z chorej piersi bez ryzyka kontaminacji drobnoustrojami wywołującymi w/w choroby to można podawać go dziecku
Nieleczona gruźlica	Powrót do karmienia piersią po 14 dniach od rozpoczęcia leczenia przyczynowego, w tym czasie wskazana izolacja dziecka od matki
Ospa wietrzna/półpasiec	Jeżeli objawy choroby i matki pojawiły się między 5 dobą przed porodem a 2 dobą po porodzie należy podać immunoglobuliny (VZIG), w innym przypadku nie ma wskazań do izolacji ani przeciwwskazań do karmienia piersią
Odra	Jeżeli objawy u matki pojawiły się 5 dni przed porodem lub 2 dni po porodzie, to dziecko należy izolować 72 h oraz podać mu immunoglobulinę, w tym czasie zalecane żywienie odciągnięty mlekiem matki (obecne sIgA)
Niestabilny stan kliniczny dziecka	O ile nie ma przeciwwskazań do żywienia enteralnego , rozpocząć karmienie odciąganym pokarmem matki

TAK	chociaż problemy zdrowotne należy wziąć pod uwagę
WZW A u matki	Wskazane podanie dziecku immunoglobuliny (SIG) jeśli matka zachorowała w ciągu 5 dni przed lub 2 dni po porodzie.
WZW B u matki	Nie ma wskazań do izolacji dziecka; zalecane podanie noworodkowi immunoglobuliny a/HBV oraz szczepionki p/WZW B, zgodnie z aktualnym Programem Szczepień Ochronnych
WZW C u matki (anty HCV +, HCV RNA +)	Karmienie przeciwwskazane tylko przy koinfekcji HIV
Cytomegalia (matka seropozytywna)	Nie ma ewidentnych przeciwwskazań do podaży mleka matki nawet skrajnie niedojrzałym wcześniakom. Proces mrożenia redukuje, ale nie eliminuje wirusa z mleka. Proces pasteryzacji eliminuje wirusy, ale jednocześnie istotnie obniża wartości immunologiczne i odżywcze mleka w stosunku do ryzyka zakażenia CMV. Diagnostyka w kierunku CMV matki i dziecka wskazana z powodów ogólnomedycznych
Grypa H1N1 u matki	Wskazane rygorystyczne przestrzeganie zasad higieny (mycie rąk, używanie chirurgicznej maski twarzowej przez matkę itp.) Wskazana izolacja matki w ostrej fazie choroby, w trakcie gorączki i nasilonych objawów niewydolności oddechowej
Ropień piersi /zapalenie piersi	Zalecane kontynuowanie karmienia piersią (skraca okres leczenia). Jeśli karmienie z piersi będzie powodowało duże dolegliwości bólowe lub, w przebiegu leczenia chirurgicznego, wystąpią ograniczenia dostępu do brodawki, mleko należy odciągać i podawać dziecku; bez ograniczeń można karmić dziecko ze zdrowej piersi
Alkohol Nikotyna Narkotyki, środki odurzające	Sporadyczne spożycie niewielkich ilości (do 10g etanolu) niejest szkodliwe, karmienie po 2 godzinach Regularne spożywanie (alkoholizm) jest szkodliwe dla matki i dziecka, wyklucza karmienie. Palenie jest szkodliwe dla matki i dziecka, również bierne. Należy unikać, ewentualnie do 5 papierosów dziennie nie przy dziecku. Zażywanie ekstazy, amfetaminy, kokainy, marihuany, PCP, heroiny i in. jest szkodliwe dla matki i dziecka; narkomanki nie powinny karmić piersią, stosowanie sporadyczne: w okresie stosowania w/w środków matki nie powinny karmić, w kilka-kilkanaście-kilkadziesiąt godzin od zażycia ostatniej dawki (zależy od użytej substancji) można wrócić do karmienia piersią
Środki cieniujące stosowane w diagnostyce radiologicznej u matki	Zgodnie z wytycznymi European Society of Urogenital Radiology (ESUR), matki karmiące piersią nie muszą przerywać karmienia w związku z przyjęciem środków kontrastowych;
Hiperbilirubinemia u dziecka	Jedynie przy wysokiej hiperbilirubinemii (20-25 mg/dL) w przebiegu żółtaczki pokarmu kobiecego należy rozważyć podanie hydrolizatu białkowego.