KARMIĘ PIERSIĄ – MAM PRAWO DO JEDZENIA TEGO, CO LUBIĘ
Aneta Nagórska, Zuzanna Godyń-Myśliwy, Magdalena Nehring-Gugulska
Czy natura stworzyłaby mleko matki szkodliwe dla dziecka? To byśmy nie przetrwali jako gatunek. Mamo karmiąca piersią, a ile razy usłyszałaś, że powinnaś wykluczyć ze swojej diety jakieś produkty? Że twoja dieta szkodzi dziecku karmionemu piersią? Mimo rosnącej świadomości społeczeństwa na temat bezzasadności diety matki karmiącej, wywoływanie poczucia winy u mam karmiących piersią ciągle jest powszechną praktyką. Z naszego badania z roku 2021 wynika, że 98% mam słyszało o dietach, a ponad POŁOWIE zalecono unikanie pewnych produktów już w szpitalu po porodzie! W tegorocznym badaniu blisko 50% mam. Mamy rok 2023. Już w 2008 roku potwierdzono brak wpływu diety eliminacyjnej na częstość występowania alergii i rekomendowano zdrową, urozmaiconą dietę matce w okresie laktacji. (1, 2) Polscy eksperci wydali podobnej treści zalecenia 20 lat temu, w roku 2013! I powtórzyli to w tym roku (3, 4)
NIESTETY – TRZEBA SIĘ UDERZYĆ W PIERŚ – najczęściej diety zleca personel medyczny: położne, pediatrzy i lekarze rodzinni, choć 13-18% mam sama sobie narzuca dietetyczny reżim. W efekcie od 30 do 50% kobiet taką dietę stosuje!
Jakie są najczęstsze powody wprowadzania takiej diety zgłaszane przez matki?
– zmiany skórne u dziecka (60%),
– śluz w stolcu (37%),
– kolka (34%),
– niepokój i nerwowość dziecka (34%)
Wpływ diety matki na powyższe problemy dziecka nie został potwierdzony w badaniach.
Najczęściej rodzice boją się alergii, a wyżej wymienione objawy są z nią powszechnie kojarzone. Choć zazwyczaj te objawy mają inne, zupełnie niegroźne przyczyny związane z rozwojem dziecka. A rzeczywista alergia pokarmowa na białka mleka krowiego występuje u 0,65% dzieci i dotyczy zazwyczaj tych karmionych sztucznie. (5) Więc dlaczego 50% matek zaleca się diety eliminacyjne? To się nie klei. Rodzice boją się też kolek i winią za nie laktozę z mleka krowiego oraz pokarmy wzdymające. Niektóre mamy eliminują nawet kilkanaście produktów bardzo zubażając swój jadłospis.
W tym szaleństwie trzeba się zatrzymać i uświadomić, że mleko kobiece powstaje w piersiach od zera i jest najlepszym możliwym pokarmem dla niemowlęcia. Białka w mleku są ludzkie, nie krowie. Do pokarmu matki nie przenika spożyta przez kobietę laktoza (ten cukier mleczny jest tworzony w gruczole niezależnie od tego, ile mleka krowiego i jego przetworów spożyje kobieta karmiąca piersią), nie ma w nim również gazów produkowanych przez jelita matki po zjedzeniu produktów wzdymających. Nie istnieją także wskazania do stosowania diety jako profilaktyki alergii pokarmowej, przeciwnie, jest to szkodliwe. W mleku kobiecym mogą znaleźć się nanogramy strawionych obcych białek, takich jak białko mleka krowiego czy jaja. Ich obecność jest korzystna dla dziecka, ponieważ dzięki kontaktowi z nimi (pod osłoną mleka kobiecego, które ma dobroczynny wpływ na jelita i układ odpornościowy dziecka), mały organizm uczy się, że na te produkty nie musi reagować alergią (mechanizm tolerancji). Tymczasem wg naszego badania ankietowego prawie 40% kobiet otrzymało zalecenie unikania produktów alergizujących, a niewiele mniej usłyszało, by unikać pokarmów wzdymających oraz laktozy!
W NAUCE DIETY ODESZŁY DO LAMUSA
Większość (74%) badanego przez nas personelu medycznego wie, że mleko matki powstaje od nowa w gruczole i nie jest kopią jej diety. (6) Teraz Mamom wręcz zaleca się spożywanie różnorodnych produktów, w tym tych alergizujących, z wyjątkiem sytuacji, gdy same są na nie uczulone. Najnowsze wytyczne Global Allergy and Asthma European Network podkreślają, że nawet mamy alergików zwykle nie muszą unikać uczulających pokarmów, a „niemowlęta z alergią IgE zależną są rzadko tak wrażliwe, by reagować na bardzo niski poziom alergenów w mleku kobiecym. Szkody związane z unikaniem pokarmów w okresie karmienia piersią mogą być większe niż korzyści z kontroli alergii u niemowlęcia”
Mamo karmiąca, odżywiaj się zdrowo i różnorodnie.
Jedz tyle razy, ile razy odczuwasz taką potrzebę. U jednych kobiet będą to 3 główne posiłki, u innych 5-6 mniejszych. Urozmaicaj, komponuj, mieszaj. Używaj produktów ze wszystkich grup. W okresie karmienia zwiększa się zapotrzebowanie na białko, potrzebujesz dziennie 110g białka (szklanka mleka zawiera 8,5g, 100g chudego mięsa – 20g). Natura dba o dziecko tak, że Twoje mleko będzie zawsze zawierało stałą ilość białka potrzebnego dla dziecka. Unikaj diet restrykcyjnych, ograniczających źródła białka. W okresie laktacji wzrasta zapotrzebowanie na sole mineralne, głównie na wapń, żelazo, cynk, fosfor, magnez, jod, selen. Urozmaicając jadłospis i komponując go tak, aby zawierał poszukiwane minerały, uzupełnisz rezerwy. To ważne, abyś nie doprowadzała swojego organizmu do niedoborów. Nie eliminuj mleka ani jego przetworów, dziennie potrzebujesz ok. 1000 mg wapnia. I nie pozwól, by ktokolwiek ograniczał twoją dietę – pamiętaj, jesteś świadomą i kompetentną mamą.
Więcej na ten temat znajdziesz na naszej stronie:
Odżywianie w czasie karmienia piersią
Odżywianie matki karmiącej PDF
Mamo karmiąca piersią, masz prawo do aktualnej i rzetelnej informacji na temat odżywiania w czasie laktacji w oparciu o aktualne wytyczne towarzystw naukowych, które są jednoznaczne w kwestii diet eliminacyjnych. Diety restrykcyjne, niedoborowe mogą wpływać niekorzystnie na Twój organizm, narażać Cię na częstsze zachorowania, stres lub depresję. Zgodnie z Kodeksem Etyki Lekarskiej lekarz ma obowiązek działać zgodnie ze współczesną wiedzą medyczną. Pacjent zaś ma prawo do „świadczeń zdrowotnych odpowiadających wymaganiom aktualnej wiedzy medycznej” (Ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta).
Początki macierzyństwa to duże wyzwanie, także organizacyjne. Mamy potrzebują mądrego wsparcia, a nie kolejnych, niepotrzebnych trudności.
Piśmiennictwo:
- Greer FR, Sicherer SH, Burks AW; American Academy of Pediatrics Committee on Nutrition; American Academy of Pediatrics Section on Allergy and Immunology. Effects of early nutritional interventions on the development of atopic disease in infants and children: the role of maternal dietary restriction, breastfeeding, timing of introduction of complementary foods, and hydrolyzed formulas. Pediatrics 2008;121:183-91
- Odżywianie w okresie ciąży i laktacji a ryzyko wystąpienia choroby atopowej u dziecka Karolina Jeleń, Frank Wiens, Dorota Paluszyńska, Barbara Królak-Olejnik. Standardy Medyczne 2015, t. 12:587-592
- Stanowisko Grupy Ekspertów w sprawie zaleceń żywieniowych dla kobiet w okresie Laktacji. Maria Katarzyna Borszewska-Kornacka, Joanna Rachtan-Janicka, Aleksandra Wesołowska, Piotr Socha, Mirosław Wielgoś, Monika Żukowska-Rubik, Beata Pawlus. Standardy Medyczne/Pediatria 2013, T. 10:265-279. https://cnol.kobiety.med.pl/wp-content/uploads/2018/12/stanowisko_Standardy_Medyczne_3_2013.pdf
- Bzikowska-Jura A, Żukowska-Rubik M, Wesołowska A, Pawlus B, Rachtan-Janicka J, Borszewska-Kornacka M, Wielgoś M. Stanowisko Grupy Ekspertów w sprawie zaleceń żywieniowych dla kobiet w okresie laktacji – aktualizacja. Standardy Medyczne/Pediatria. 2023 T. 20
- Badanie Euro PreVall 2015
- Nehring-Gugulska M, Sztyber B, Bębenek D, Browarska A, Brzózka K. Co personel medyczny wie o wartości mleka kobiecego? Badanie CNoL. 2021. Materiały na XV Zjazd: str. 18-19 https://cnol.kobiety.med.pl/wp-content/uploads/2021/06/Materialy-konferencyjne-CNOL-2021.pdf
Opr. Lek. Aneta Nagórska, lek. Zuzanna Godyń-Myśliwy, dr n. med. Magdalena Nehring-Gugulska, Centrum Nauki o Laktacji
Kampania Karmię! Mam prawo!
Maj 2023
