Pozorny niedobór pokarmu

M. Nehring-Gugulska

Wiele kobiet niepokoi się o to, czy mają dostatecznie dużo pokarmu dla dziecka. Jeżeli dziecko jest niespokojne, dużo płacze, nie zasypia po karmieniach, bardzo często chce ssać lub odmawia ssania piersi, matki myślą, że pokarmu jest za mało i często decydują się na dokarmianie. Tymczasem większość kobiet wytwarza pokarm w ilości w pełni odpowiadającej potrzebom dziecka.

Co robić:

1. Ocenić skuteczność karmienia wg wskaźników podanych w rozdziale 9.

2. Wytłumaczyć matce, że:

• Wielkość piersi nie ma żadnego wpływu na ilość wytwarzanego pokarmu.

• Piersi mogą być miękkie i wydawać się puste, ale nie oznacza to, że pokarm zanika. Kiedy laktacja jest ustabilizowana (po 4 tygodniu) piersi nie wypełniają się pokarmem tak intensywnie jak w pierwszych tygodniach po porodzie, ale dzięki bogatemu unaczynieniu są w stanie wytwarzać dużo mleka.

• Nie zdarza się nagła „utrata” pokarmu. Jeżeli pokarm nie płynie z piersi pomimo, że dziecko ssie prawidłowo, to oznacza, że zablokowany jest odruch wypływu pokarmu (oksytocynowy)

• Dla dzieci karmionych piersią typowe są bardzo częste karmienia popołudniu i wieczorem. Nie oznacza to, że pokarmu jest mniej lub całkiem zanika .

• Pokarm naturalny jest trawiony i wchłaniany szybciej niż mleka sztuczne, dlatego przerwy pomiędzy karmieniami u dzieci karmionych piersią są krótsze niż u dzieci żywionych sztucznie

• U prawidłowo rozwijającego się dziecka występują okresy przyspieszonego wzrostu (growth spurts) związane ze zwiększonym apetytem. Aby zaspokoić swoje potrzeby dziecko ssie znacznie częściej, pojawiają się dodatkowe karmienia nocne. Matka ma wrażenie, że piersi są ciągle puste. Stan taki jest często mylnie rozpoznawany jako niedobór pokarmu. W ciągu kilku dni wytwarzanie pokarmu dostosowuje się do potrzeb dziecka (patrz regulacja autokrynna laktacji, rozdział 4. Skoki wzrostowe mają miejsce zazwyczaj w 2-3, 6 tygodniu i 2-3, 6, 9 miesiącu.

3. Zalecić sprawdzenie przyrostu masy ciała po 5-7 dniach, aby ostatecznie upewnić matkę o prawidłowym przebiegu karmienia piersią

4. Nie należy ważyć dziecka przed i po karmieniu, by sprawdzić jaką ilość pokarmu wyssało z piersi. Jednorazowy pomiar nie wnosi istotnych informacji, porównywanie porcji pokarmu matki do norm żywienia sztucznego obarczone jest błędem i niepotrzebnie niepokoi matkę.

Pamiętaj!

Prawie wszystkie matki mogą wykarmić piersią swoje dziecko wyłącznie piersią.

Ćwiczenie

Pani Alicja zgłosiła się do poradni laktacyjnej prosząc o sprawdzenie „ile ma pokarmu”. Jej 4 tygodniowy synek jest karmiony piersią, ale kupiła już sztuczne mleko, bo obawia się, że traci pokarm. Dziecko często chce ssać, czasem nie przesypia nawet godziny, a już popołudniu to praktycznie nie udaje się odłożyć go do łóżeczka. Pierwsze dziecko, które było karmione mieszanką spało po karmieniach trzy godziny, a w nocy przestało się domagać jedzenia już w trzecim tygodniu. Przed podaniem sztucznego mleka postanowiła jeszcze poradzić się konsultanta. Ponieważ przyszła bez dziecka, konsultant zaproponował wizytę z dzieckiem następnego dnia.

Pani Alicja przyszła do poradni z dzieckiem. Z dokładnie zebranego wywiadu dowiadujesz się, że Antoś budzi się na karmienia co 1-2 godziny w dzień, z wyjątkiem spaceru, kiedy przesypia czasami nawet 4 godziny. Popołudniami ssie pierś „na okrągło”. W nocy je zwykle o 12, potem budzi się o 4 i o 6. Zjada z obu piersi, a karmienia trwają przeważnie około ½ godziny, potem zasypia albo wypuszcza pierś. Robi 3 większe kupki, ale w każdej pieluszce jest „kleks”, a zdejmowane co 2 – 3 godziny pampersy są ciężkie.

Pierwsze dziecko było karmione piersią przez 3 tygodnie, później pani Alicja namówiona przez mamę zaczęła je dokarmiać i po 2 miesiącach takiego mieszanego karmienia nie miała już pokarmu.

Ważysz Antosia i obliczasz przyrost masy ciała, który wynosi 31g/dobę.

Prosisz panią Alicję, by nakarmiła synka przy Tobie. Oceniasz, że pozycja matki i dziecka oraz sposób przystawienia do piersi są właściwe, Antoś szeroko otwiera buzię i ssie prawidłowo. Łykanie pojawia się po kilkunastu sekundach od przystawienia i trwa – z krótkimi przerwami na odpoczynek – 10 minut.

Co powiesz pani Alicji?

1. ………………………………………

2. ………………………………………

3. ………………………………………

1. Wyjaśnij podstawowe zasady postępowania w czasie karmienia piersią (patrz rozdział 8) oraz różnice w zachowaniu dziecka żywionego sztucznie i karmionego piersią. Pamiętaj, że pani Alicja nie ma dobrych doświadczeń w karmieniu piersią poprzedniego dziecka i może popełniać te same błędy. 2. Mamie wytłumacz, że: – dokarmianie nie ma sensu, bo dziecko otrzymuje odpowiednią ilość pokarmu z piersi. – opołudniowe częste karmienia to zjawisko normalne u dzieci karmionych piersią. 3. Zaleć zważenie Antosia za tydzień.

Nehring – Gugulska M. Pozorny niedobór pokarmu. W: Karmienie piersią. Praca zbiorowa pod redakcją Nehring-Gugulskiej M, Żukowskiej-Rubik M. KUKP. Warszawa 2006

Nehring – Gugulska M. Żukowska – Rubik M. Pozorny i rzeczywisty niedobór pokarmu. W: Problemy w laktacji. Podręcznik dla uczestnika kursu. CNoL Warszawa